عفونت گوش یک اختلال شایع در کودکان است که گاهی به افراد بزرگسال نیز سرایت میکند. بیشتر اوقات، این نوع عفونت به طور خودبخودی در چند روز خاتمه مییابد و نیازی به درمان خاصی ندارد. با این حال، در مواردی که عفونت شدید است یا به طور خودبخودی بهبود نمییابد، استفاده از آنتی بیوتیک ضروری میشود.
علایم عفونت گوش اغلب با درد خفیف در منطقه گوش آغاز میشود که به تدریج شدت مییابد. علاوه بر این، ممکن است با سردرد یا سرگیجه همراه باشد و در برخی موارد شبها با ترشحاتی از گوش همراه باشد که بر روی بالشت ترکیب میشود.
در این مقاله از مجله باتری سمعک به بررسی عفونت گوش، روشهای موثر درمان آن و عوارض جانبی ممکن آن پرداخته است.
عفونت گوش؛ بیماری آزاردهنده در تمام سنین
تجمع مایع در گوش میتواند باعث ایجاد انسداد و التهاب در قسمتهای مختلف گوش شود که به آن عفونت گوش معروف است. گوش انسان شامل سه بخش اصلی، یعنی گوش خارجی، گوش میانی و گوش داخلی است، و عفونت گوش ممکن است در هر یک از این بخشها ایجاد شود. این نوع عفونت که به عنوان اوتیت گوش نیز شناخته میشود، میتواند به مشکلاتی همچون درد، تورم و عوارض دیگر منجر شود.
علل متعدد عفونت گوش
علل متعددی میتوانند به عفونت گوش منجر شوند. به طور کلی، باکتریها، ویروسها و قارچها از جمله عواملی هستند که میتوانند باعث ایجاد این نوع عفونت شوند و اغلب به دلیل بیماریهایی مانند سرماخوردگی یا آلرژی پیش میآیند. اما بروز عفونتهای باکتریایی در ناحیه گوش داخلی بسیار نادر است.
دلایل متعددی برای عفونت گوش شامل موارد زیر میشود:
- آلرژیها
- سرماخوردگی
- تجمع مخاط از عفونتهای سینوسی
- مصرف سیگار
- تغییرات فشار هوا
عفونت گوش خود را به چه شکل نشان میدهد؟
عفونت گوش در هر دو گروه بزرگسالان و کودکان با علائم مشابهی همراه است، با این تفاوت که علائم آن در هر گروه سنی ممکن است متفاوت باشد و نیاز به درمان مناسب دارد. پزشک بر اساس سن و شدت بیماری، تجویز مناسبترین آنتی بیوتیک برای درمان عفونت گوش را تعیین میکند.
علائم عفونت گوش در بزرگسالان
- درد یا ناراحتی خفیف در داخل گوش
- احساس فشار مداوم در داخل گوش
- تخلیه مایع چرکمانند از گوش
- کاهش شنوایی یا از دست دادن شنوایی
این علائم ممکن است پیوسته باشند یا به صورت موقت ظاهر شوند و بعداً محو شوند. در صورتی که هر دو گوش درگیر باشد، درد به شدت بیشتری احساس خواهید کرد و ممکن است علائم متفاوتی در هر گوش دیده شود. اگر علائم بعد از چند روز بهبود نیابند، بهتر است به پزشک مراجعه کنید، زیرا ممکن است عفونت شما نوع حاد داشته باشد و نیاز به درمان خاص داشته باشید.
علائم عفونت گوش در کودکان
کودکان و نوزادان ممکن است علائم عفونت گوش را به شکلهای متفاوتی نسبت به بزرگسالان نشان دهند. در این گروه سنی، علائم عفونت گوش شامل:
- مالش یا کشیدن به گوش
- افزایش تب
- عدم واکنش به صداهای خاص
- از دست دادن تعادل
- سردرد
- بیقراری یا بیتابی
- از دست دادن اشتها
عفونت گوش در کودکان معمولاً به مدت کمتر از سه روز طول میکشد، اما ممکن است تا یک هفته نیز ادامه یابد. در صورتی که علائم بیماری بهبود نیابند، استفاده از بهترین آنتی بیوتیکها توصیه میشود. باید توجه داشت که کودکان کمتر از 6 ماه با تب یا سایر علائم عفونت گوش باید حتماً توسط پزشک معاینه شوند. همچنین در صورتی که فرزند شما دارای تب بالای 39 درجه سانتیگراد یا درد شدید گوش باشد، بهتر است فوراً به پزشک مراجعه کنید.
عوارض عفونت گوش
عفونت گوش معمولاً بدون نیاز به درمان پزشکی خودبهخود بهبود مییابد، اما در طول این دوره نباید خودتان سعی کنید تا مایع گوش را خارج کنید یا آن را تحریک کنید؛ زیرا این کار ممکن است باعث عود عفونت شود. در برخی موارد، عفونت گوش ممکن است با عوارض نادری همراه باشد که شامل موارد زیر میشود:
- از دست دادن شنوایی
- تاخیر در گفتار یا زبان در کودکان (این مشکل معمولاً در صورت وجود مایع مزمن در گوش میانی اتفاق میافتد)
- ماستوئیدیت (عفونت استخوان ماستوئید در جمجمه)
- مننژیت (عفونت باکتریایی غشاهای پوشاننده مغز و نخاع)
- پاره شدن پرده گوش
بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت گوش
درمان عفونت گوش به کمک آنتیبیوتیکها یکی از مهمترین روشهای درمانی است، اگر عفونت گوش ناشی از باکتری باشد. پزشکان معمولاً از آنتیبیوتیکهای خوراکی یا موضعی استفاده میکنند، که شامل موارد زیر میشود:
- آموکسیل (آموکسیسیلین)
- آگمنتین (آموکسیسیلین کلاوولانات پتاسیم)
- کورتیسپورین (نئومایسین، پلیمیکسینبی، هیدروکورتیزون) بهصورت محلول یا سوسپانسیون
- کورتیسپورین تیسی (کولیستین، نئومایسین، تونزونیوم، هیدروکورتیزون) به صورت سوسپانسیون
- سیپرودکس (سیپروفلوکساسین، دگزامتازون) به صورت سوسپانسیون
- سیپرو اچ سی (سیپروفلوکساسین، هیدروکورتیزون) به صورت سوسپانسیون
- سیلوکزان (سیپروفلوکساسین) به صورت محلول
- اوکوفلوکس (افلوکساسین) به صورت محلول
- فلوکسین (افلوکساسین) به صورت محلول
- استاسول اچ سی (هیدروکورتیزون، استیک اسید) به صورت محلول
- ازیترومایسین (زیترومکس)
- داکسیسایکلین
پزشک قبل از تجویز هر یک از این آنتیبیوتیکها، نوع باکتری که منجر به عفونت گوش شده را ارزیابی میکند تا مطمئن شود که کدام دارو برای درمان مناسب است. بیشتر افراد در عرض ۲۴ ساعت بعد از شروع درمان با آنتیبیوتیک بهبود قابل توجهی مییابند و علائم باید در عرض ۴۸ تا ۷۲ ساعت به میزان چشمگیری تسکین بیابند.
برای موارد خفیفتر عفونت گوش، پزشکان اغلب توصیه میکنند که قبل از شروع مصرف آنتیبیوتیک، مراقبت و کمی صبر کنید زیرا خیلی از موارد خودبهخود برطرف میشوند. همچنین، از کمپرس گرم برای تسکین درد استفاده کنید و استفاده از قطره گوش را تنها زمانی انجام دهید که پزشک شما اجازه داده باشد.
پنج درمان خانگی برای درمان عفونت گوش
اگر به دنبال راههای درمان خانگی برای عفونت گوش هستید، میتوانید از این توصیهها استفاده کنید که ممکن است به بهبود شما کمک کنند ولی بهتر است قبل از اقدام به مشورت با پزشک خود بپردازید:
- استفاده از پارچه گرم: پارچهای را گرم کرده و آن را روی گوش آسیب دیده ببندید. این کار میتواند به تسکین درد و التهاب کمک کند.
- استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه: مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای تسکین درد میتوانند موثر باشند. اما قبل از استفاده، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
- استفاده از قطره گوش: قطرههای گوش ضد التهاب یا ضد باکتری میتوانند به تسکین علائم عفونت گوش کمک کنند. این داروها معمولاً باید توسط پزشک تجویز شوند.
- استفاده از داروهای ضداحتقان: مانند سودوافدرین، که ممکن است به کاهش تورم و التهاب در منطقه گوش کمک کند.
- اجتناب از خوابیدن روی گوش آسیب دیده: خوابیدن روی گوش آسیب دیده میتواند علائم را بدتر کند و به بهبودی کمک نکند. بهتر است موقتاً از این کار خودداری کنید.
این روشها میتوانند به تسکین علائم عفونت گوش کمک کنند، اما در صورت عدم بهبود یا بدتر شدن علائم، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب را تجویز کنند.
هشدار در انجام برخی روشهای درمانی خانگی
حواستان باشد که از روشهای درمانی عجیب و غریب برای درمان عفونت گوش استفاده نکنید. ممکن است برخی افراد ادعا کنند که میتوانید با قرار دادن یک حبه سیر سفید در گوش خود، عفونت گوش را درمان کنید یا بهبود درد آن را بیابید، اما تحقیقات پزشکی هنوز نشان نداده که استفاده از سیر به این روش یا ریختن روغن آن در گوش، یک راه ایمن و موثر برای درمان عفونت گوش باشد.
شما هرگز نباید چیزی را در مجرای گوش خود قرار دهید، مگر اینکه ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی به شما بگوید که این کار را انجام دهید. دلیل اینکه شما را از این کار منع میکنیم، بسیار واضح است. این عمل ممکن است باعث سوراخ شدن پرده گوش شما یا وارد شدن باکتریهای بیشتر به گوش شما شود، که از درمان عفونت گوش بدون آنتی بیوتیک بیشتر مضر است.
در پایان
بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت گوش، به ویژه زمانی که عفونت ناشی از باکتریها است، توسط پزشکان با دقت انتخاب میشود. آموکسی سیلین و آموکسی سیلین با کلاوولانات پتاسیم از جمله آنتی بیوتیکهای شایع هستند که برای درمان عفونت گوش استفاده میشوند. این داروها به دلیل کارآیی و اثربخشی در درمان عفونتهای باکتریایی گوش، توسط پزشکان توصیه میشوند.
حتماً پیش از استفاده از هر آنتی بیوتیک، باید نظر پزشک خود را جویا شوید و دستورات درمانی او را دقیقاً دنبال کنید تا بهبودی موثرتر و سریعتری را تجربه کنید.