قارچ گوش

قارچ گوش

اتومیکوزیس یا قارچ گوش، یک نوع عفونت قارچی در منطقه خارجی گوش است که معمولاً باعث درد و ناراحتی می‌شود. این عارضه می‌تواند هر دو گوش را درگیر کند و به خصوص در افرادی که در مناطق با آب و هوای گرمسیری زندگی می‌کنند یا ورزش‌های آبی مثل شنا انجام می‌دهند، بیشتر دیده می‌شود. علائم اتومیکوزیس شامل التهاب، خشکی پوست و ترشحات بدبو از مجرای گوش هستند.

این عفونت گاهی به آن، اوتیت یا عفونت قارچی گوش خارجی نیز اطلاق می‌شود.

عوامل موثر در بروز قارچ گوش

از بین 8 حالت مختلف عفونت گوش خارجی، یک حالت به دلیل آلودگی قارچی رخ می‌دهد. تقریباً 60 گونه مختلف قارچ وجود دارد که ممکن است مسئول این نوع عفونت باشند. در برخی موارد، همزمانی عفونت گوش با قارچ‌ها و باکتری‌ها می‌تواند وضعیت عفونت را تشدید و پیچیده‌تر نماید. عواملی که می‌توانند باعث افزایش خطر ابتلا به قارچ گوش شوند عبارتند از:

• قارچ‌ها: انواع مختلفی از قارچ‌ها وجود دارند که به اتومیکوزیس منجر می‌شوند، به ویژه قارچ‌های آسپرژیلوس و کاندیدا که شایع‌ترین عوامل عفونت قارچی گوش هستند. تقریباً 90 درصد این عفونت‌ها به دلیل آسپرژیلوس اتفاق می‌افتد.
• مصرف آنتی‌بیوتیک و استروئید: استفاده نامناسب و بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها، استروئیدها و قطره‌های آنتی‌بیوتیکی گوش می‌تواند باعث افزایش ابتلا به قارچ گوش شود، زیرا این مواد ممکن است باکتری‌های مقاوم را از بین ببرند و رشد قارچ را تسهیل کنند.
• سیستم ایمنی ضعیف: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به اتومیکوزیس قرار دارند، که در آن عوارض ممکن است شدیدتر باشند.
• فقدان سرومن (جرم گوش) در گوش: حفاظت طبیعی محیط گوش را فراهم می‌کند و در صورت فقدان آن، افزایش ابتلا به قارچ گوش را تسهیل می‌کند.
• ورود آب به گوش: در زمان شنا کردن، استفاده از سواب‌های پنبه‌ای برای تمیز کردن گوش‌ها، استفاده از سمعک یا گوش‌گیر آلوده، ورود مواد محرک به گوش، ابتلا به بیماری‌های پوستی، آلرژی و شرایط آب و هوایی مانند رطوبت و دما بالا نیز می‌توانند عوامل خطر برای عفونت گوش خارجی باشند.
• انجام مکرر ورزش‌های آبی مانند شنا، غواصی و موج‌سواری: قرار گرفتن مکرر گوش در معرض آب می‌تواند باعث حذف سرومن و خشک شدن مجرای شنوایی خارجی شود که باز هم می‌تواند باعث افزایش ابتلا به قارچ گوش شود.

علامت‌های قارچ گوش

عفونت قارچی گوش می‌تواند به یک یا هر دو گوش افراد آسیب برساند. علائم این نوع عفونت در افراد متفاوت است، اما به طور کلی شامل موارد زیر می‌شود:

• گوش درد
• تغییر رنگ (قرمز، زرد، بنفش یا خاکستری) در منطقه خارجی گوش یا داخل مجرای گوش
• خارش شدید
• پوسته‌پوسته شدن اطراف کانال گوش
• درد یا سوزش
•  سردرد
• التهاب
• وجود ترشحات به رنگ‌های زرد، سبز، سیاه، سفید یا خاکستری
• وزوز گوش (حالت زنگ زدن گوش)
• احساس پر بودن گوش
• کاهش یا از دست دادن شنوایی
• در برخی موارد، سرگیجه و تب

اگر عفونت قارچی گوش ناشی از آسپرژیلوس باشد، ممکن است نقاط زرد یا سیاه و لکه‌های سفید کرکی در داخل کانال گوش شکل بگیرد. اما اگر آلودگی با قارچ کاندیدا اتفاق بیفتد، ترشحات سفید رنگ و غلیظی از گوش مشاهده می‌شود.

تشخیص قارچ گوش

به طور معمول در بررسی اولیه، پزشکان از اتوسکوپ استفاده می‌کنند تا وضعیت گوش را بررسی کنند. اتوسکوپ یک وسیله با منبع نوری است که با بزرگنمایی بالا، به نمایش می‌گذارد داخل گوش، شامل پرده گوش و مجرای شنوایی.

سپس، برای تشخیص دقیق نوع عفونت (مانند نوع قارچ) و منبع آن (باکتری یا قارچ)، نمونه‌گیری از گوش انجام می‌شود و به آزمایشگاه ارسال می‌شود. در آزمایشگاه، میکروسکوپ برای شناسایی نوع میکروارگانیسم عفونی استفاده می‌شود و نتیجه برای بیمار و پزشک به منظور درمان در دسترس قرار می‌گیرد.

درمان قارچ گوش

مدت زمان درمان قارچ گوش معمولاً بین 1 تا 2 هفته است، با این حال در برخی افراد ممکن است به دلیل شدت یا طولانی بودن عفونت، زمان درمان بیشتری نیاز باشد. در موارد نادر، مانند آلودگی با قارچ مالاسزیا، زمان درمان ممکن است به 3 ماه هم برسد. روش‌های مختلفی برای درمان قارچ گوش وجود دارد که بیمار می‌تواند با مشاوره پزشک، بهترین روش را برای وضعیت خود انتخاب کند:

• تمیز کردن گوش: پزشک می‌تواند با استفاده از وسایل مخصوص مانند ساکشن گوش، گوش بیمار را به‌خوبی تمیز کند تا از تجمع ترشحات و افزایش آن جلوگیری شود. در صورت لزوم، ممکن است گوش با مایعات استریل شستشو داده شود.
• استفاده از قطره یا کرم گوش: برای درمان اتومیکوزیس، معمولاً از قطره‌های ضد قارچ مانند کلوتریمازول و فلوکونازول یا کرم‌های مانند میکونازول، کلوتریمازول، کتوکونازول و اکونازول استفاده می‌شود. استفاده از قطره گوش حاوی اسید استیک نیز در درمان اتومیکوزیس مؤثر است.
• داروهای خوراکی: برای برخی از عفونت‌های قارچی که مقاوم به قطره‌های گوش هستند، نیاز به داروهای خوراکی مانند ایتراکونازول (اسپورانوکس) وجود دارد. همچنین، برخی از داروهای بدون نسخه مثل داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی یا استامینوفن (تیلنول) برای کاهش درد و التهاب نیز ممکن است توصیه شود.
• درمان‌های خانگی: استفاده از پراکسید هیدروژن رقیق شده و داروهای بدون نسخه حاوی پراکسید کاربامید می‌تواند در درمان اتومیکوزیس مفید باشد. همچنین، پس از شنا، استفاده از محلول قطره گوش حاوی مقدار مساوی سرکه سفید و الکل نیز توصیه می‌شود.

این روش‌های مختلف درمانی به بیمار کمک می‌کنند تا عفونت قارچی گوش خود را بهتر مدیریت و کنترل کند، با انتخاب بهترین روش توسط پزشک خود.

پیشگیری از قارچ گوش

روش‌های جلوگیری از ابتلا به عفونت قارچی گوش عبارت‌اند از:

• خشک کردن کامل گوش‌ها پس از شنا و حمام کردن: این کار با استفاده از حوله یا سشوار با سرعت پایین کمک می‌کند تا هر گونه رطوبت موجود در گوش خشک شود که می‌تواند محیط مناسبی برای رشد قارچ فراهم کند.
• استفاده از گوش‌گیر در زمان شنا برای جلوگیری از ورود آب به گوش: استفاده از گوش‌گیر یا گوش‌پلاگ برای محافظت از گوش در برابر آب و ورود آب به مجرای شنوایی می‌تواند به کاهش خطر عفونت قارچی گوش کمک کند.
• استفاده از سشوار با سرعت کم برای خشک کردن گوش: در صورت استفاده از سشوار برای خشک کردن گوش، از سرعت پایین استفاده شود تا به ایجاد آسیب در گوش نرود.
• خودداری از خاراندن گوش: استفاده از اشیاء نظیر قطره‌گیرهای پنبه‌ای برای تمیز کردن داخل گوش می‌تواند به آسیب دادن به پوست داخلی گوش و حتی به ایجاد محیط مناسب برای رشد قارچ کمک کند.
• عدم استفاده از سواب پنبه‌ای برای تمیز کردن داخل گوش: سواب پنبه‌ای ممکن است باعث به وجود آوردن آسیب در داخل گوش شود و همچنین ممکن است باعث تجمع ترشحات و رطوبت شود که می‌تواند منجر به رشد قارچ شود.
• پوشیدن کلاه شنا در زمان ورود به استخر: پوشیدن کلاه شنا می‌تواند به جلوگیری از ورود آب به گوش و همچنین تقلیل از انتقال میکروب‌ها کمک کند، که این مسئله در کاهش خطر ابتلا به عفونت قارچی گوش موثر است.

این روش‌های جلوگیری می‌توانند به برطرف کردن عوامل خطر و کاهش احتمال ابتلا به عفونت قارچی گوش کمک کنند، به خصوص در افرادی که به طور مداوم ورزش‌های آبی می‌کنند یا در محیط‌های مرطوب حضور دارند.

سوالات متداول درباره عفونت قارچی گوش

قارچ گوش چیست؟

عفونت قارچی گوش یا اتومیکوزیس، نوعی عفونت قارچی است که عمدتاً در قسمت خارجی گوش اتفاق می‌افتد. این عفونت ممکن است باعث التهاب، خارش، ترشحات بدبو و درد در گوش شود.

چه علائمی معمولاً به عفونت قارچی گوش اشاره دارد؟

علائم اتومیکوزیس می‌توانند شامل درد، خارش، تغییر رنگ پوست گوش، ترشحات بدبو، و حتی در برخی موارد کاهش شنوایی باشند.

چه عواملی می‌توانند خطر ابتلا به قارچ گوش را افزایش دهند؟

عواملی مانند استفاده بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها و استروئیدها، مرطوبیت و آب‌بازی‌ها، کاهش سرومن گوش، سیستم ایمنی ضعیف و استفاده نادرست از ابزارهای تمیز کردن گوش می‌توانند خطر ابتلا به این عفونت را افزایش دهند.

چگونه عفونت قارچی گوش تشخیص داده می‌شود؟

پزشک معمولاً با استفاده از اتوسکوپ گوش و با انجام بررسی جسمی گوش، علائم و نشانه‌های عفونت را بررسی می‌کند. نمونه‌گیری از ترشحات و ارسال آن به آزمایشگاه برای تشخیص دقیق‌تر نوع میکروارگانیسم عفونی نیز انجام می‌شود.

چگونه عفونت قارچی گوش درمان می‌شود؟

درمان اتومیکوزیس معمولاً با استفاده از قطره‌ها یا کرم‌های ضد قارچ گوش، همراه با تمیز کردن منظم گوش و در موارد شدید‌تر، داروهای خوراکی مانند آنتی‌فانگال معالجه می‌شود.

چه زمانی نیاز به مراجعه به پزشک برای عفونت قارچی گوش است؟

در صورتی که علائمی مانند درد شدید، ترشحات خونی یا قرمز، یا کاهش ناگهانی شنوایی داشته باشید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر علائم برای مدت طولانی ادامه داشته باشند و با درمان خانگی بهبود نیابید، نیز بهتر است پزشک خود را مشاوره کنید.

آیا این عفونت می‌تواند پیچیده شود؟

بله، اتومیکوزیس ممکن است به صورت پیچیده‌ای توسعه یابد، به خصوص در افراد با سیستم ایمنی ضعیف. در برخی موارد، می‌تواند به سطوح عمیق‌تر گوش یا حتی استخوانهای مجاور گسترش یابد که نیازمند درمان بیشتر و دقیق‌تر است.